این پیراهن جنجالی در شبکه های اجتماعی به راه انداخت و توانست همه را در تشخیص رنگ لباس به خطا بیندازد ، این لباس به سه رنگ متفاوت دیده می شود، می خواهیم علت متفاوت دیدن رنگ این لباس را از لحاظ علمی بررسی کنیم، نظر پژوهشگران در این باره چیست؟ آن ها چه عقیده ای در این زمینه دارند؟
چند وقتی است که عکس پیراهنی زنانه مرتبا در وایبر دست به دست چرخانده میشود زیر این عکس سوالی مطرح شده است: شما این لباس را چه رنگی میبینید؟ سوالی که شاید از نظر خواننده در وهله اول مسخره به نظر برسد اما وقتی جوابها داده میشود تعجب برانگیز است. این لباس که در حقیقت به رنگ آبی تیره و مشکی است در نظر افراد مختلف از تن رنگی سفید و طلایی تا آبی روشن و قهوهای یا آبی تیره و سیاه دیده میشود. اما چرا؟ این عکس از کجا آمده؟
ماجرا از عکسی شروع میشود که مادر از لباسی در مغازه گرفته تا آن را به دخترش نشان دهد. مادر میداند که دخترش عاشق لباسهای آبی و مشکی است اما وقتی عکس را برای دخترش میفرستد فرزندش با تعجب میپرسد چرا لباس سفید و طلایی؟ مادر با نشان دادن عکس به دوستانش متوجه میشود که هر یک رنگی متفاوت را بیان میکنند و به همین دلیل آن را در توییتر برای سرگرمی به اشتراک میگذارد و در عرض ۲۴ ساعت ۴۵۰ هزار بیننده پیدا میکند.
نظر متخصص نوروساینس سلولی دکتر دیوید هیک یکی از محققان رشته نوروساینس سلولی در مرکز تحقیقات انسرم فرانسه در توجیه تفاوت رنگ این لباس در دید افراد مختلف میگوید نور محیطی که از این لباس در آن عکس گرفته شده بسیار زیاد است و مغز ما به شدت نسبت به کنتراست رنگ عکس العمل نشان میدهد.وقتی مغز رنگ درست را تشخیص میدهد که “کنها” یعنی سلولهای شبکیه که به رنگهای مختلف حساس هستند خیلی در نور شدیدیا تاریکی قرار نگرفته باشند. پشت این لباس نور شدیدی هست و این مسئله کنها را در تشخیص رنگ درست به اشتباه میاندازد. به اعتقاد دکتر هیک مغز انسان با دیدن این تصویر سعی میکند سیگنالهایی را که از چشم برایش ارسال میشود تحلیل کند. در این جا مغز گمراه میشود: دو پیش فرض وجود دارد: این لباس به رنگ آبی و قهوهای تیره است که در فضایی بسیار روشن قرار گرفته یا لباسی به رنگ سفید و طلایی است که نوری آبی به آن تابیده شده است.
به عبارت دیگر تغییر رنگی که افراد مختلف در این عکس ابراز میکنند درواقع نوعی توهم بینایی است که ریشه در تجربیات و عاداتشان دارد. برای آنکه بیشتر متوجه موضوع شوید اجازه بدهید تصویری را بررسی کنیم که در سال ۱۹۹۵ توسط ادوارد ادلسون چشم پزشک و استاد دانشگاه ماساچوست طراحی شد. این تصویر صفحهای شطرنجی را نشان می دهدکه روی قسمتی از آن به دلیل وجود یک استوانه سایه افتاده است. سوالی که زیر این تصویر مطرح شد این بود که شما کدام خانه را روشنتر میبینید: A یا B؟ جواب این سوال بسیار متعجب کننده است. هر دو خانه همرنگ هستند. مغز شما میداند که مربعهای شطرنج باید یک در میان تیره و روشن باشند. پس مربع B که بین دو خانه تیره قرار گرفته نمیتواند روشنتر از مربع خانه A که بین دو مربع روشن قرار گرفته است باشد. موضوع دیگر اینکه وقتی زمینه اطراف این مربع تیره است شما آن را روشنتر میبینید در حالی که اگر زمینه اطراف روشنتر باشد شما مربع را تیرهتر میبینید. نمونه عکسی که آدلسون تهیه کرده است نشان میدهد رنگ واقعی اشیائ الزاما رنگی نیست که توسط مغز برداشت میشود.
سیستم بینایی یعنی مغز و چشم ما همانند رایانه یا دوربین عکاسی قدرت تحلیل رنگ را ندارد به همین دلیل آنچه میبینیم با آنچه واقعیت دارد ممکن است متفاوت باشد.در عکس بالا با انگشت خطی را که دو خانه را به هم پیوست داده بپوشانید و نتیجه را ببینید.