همه ما در سازمان و کسب‌وکارهایمان یا در زندگی فردی مجبور به تصمیم‌گیری و انتخاب هستیم. برخی انتخاب‌ها آسان و برخی دیگر پیچیده و دشوار هستند. هدف از تمامی انتخاب‌ها، گشودن مسیرهای جدیدی است که ما را به سمت موفقیت هدایت میکند. درواقع با هر تصمیمی و با هر فعالیتیممکن است به موفقیت نزدیک‌تر شویم یا بالعکس از آن دور شویم.
اما چگونه می‌تواننسبت به دستیابی به اهدافمان و اخذ تصمیمات درست اطمینان حاصل کرد؟چگونه می‌توان اهداف را برای ده سال آینده تنظیم کرد و برای رسیدن به آن از همین امروز تلاش کرد؟ این مسئله هم در سطح فردی و هم در سطح سازمانی و کشوری حائز اهمیت است؛هدف‌گذاری،پیمودن مسیر و درنهایت رسیدن به اهداف.
اگر بخواهیم پاسخ سؤالات بالا را در یک‌کلام خلاصه کنیم، باید گفت:موفقیت رامی‌توان از طریق مدیریت استراتژیک و یادگیری اصول آن تضمین نمود و یا حداقل احتمال شکست را کم کرد! مدیریت استراتژیک یکی از شاخه‌های اصلی و محوری علم مدیریت است که داستان پیدایش و شکل‌گیری آن، جالب و شنیدنی است.
شاید بتوان پیدایش علم استراتژی و مدیریت استراتژیک را به میدان‌های نبرد و مبارزه نسبت داد. هزاران سال پیش، زمانی که دو لشکر با ابزارهای سنتی روبروی یکدیگر قرار می‌گرفتند، همه‌چیز به آرایش و چیدمان جنگی و همچنین حرکاتی که طرفین انجام می‌دادند مرتبط بود. درست همانند صحنه شطرنج.
برای زنده شدن تصویر بالا در ذهنتان، شایدبد نباشد که سریال بازی تاج‌وتخت (game of thrones)را مثال بزنیم. در این سریال،افراد هر خاندان برای رسیدن به اهدافشان مجبور به تصمیم‌گیری بودند و هر تصمیم نتیجه‌ای داشت که آن‌ها را به هدفشان نزدیک می‌کرد یا بالعکس از آن دور می‌ساخت. درون هر نبردی، این تصمیمات بودند که تعیین‌کننده فرد پیروز بود؛ فردی که بر تخت آهنین می‌نشیند.
واژه استراتژیخود ریشه‌ای یونانی دارد و به معنای فرماندهی لشکر یا کسی است که فرماندهی لشکر را بر عهده دارد و به‌صورت کلی بر شیوه و روش اداره جنگ اطلاق می‌شود. برای مثال جان اسنو در سریالبازی تاج تخت هم فرماندهی لشکر را بر عهده دارد و هم از فنون جنگی خاصی استفاده میکند.
در حال حاضر مفهوم استراتژی به معنایعلم و فن رسیدن به اهداف با توجه به منابع و محیطی که در آن فعالیت می‌کنیم است. خواه فرد باشیم، خواه سازمان و یا حتی یک کشور، این تعریف برای ما صدق میکند.
اما معمولاً در کنار استراتژی، واژه استراتژیک را هم زیاد می‌شنویم. «استراتژیک»صفتی است که به معنای مهم و ضروری بودن است و اینکه در دستیابی به اهداف، وجود این امر ضروری است. مثلاً در زمان جنگ،به بعضیپل‌ها و مناطق استراتژیک می‌گویند که به معنای اهمیت بالای آن در شکست دادن دشمن است.
واژه دیگری که در این میان زیاد شنیده می‌شود، تاکتیک (tactic) است. تاکتیک به معنای اقدامات و فعالیت‌هایکوتاه‌مدتی است که منجر به رسیدن به هدف نهایی می‌شود. مثلاً در زمین فوتبال، مجموعه اقدامات بازیکنان، مثل پاس‌های مکرر، تلاش برای کرنر گرفتن، تلاش برای گرفتن ضربات آزاد و … تاکتیک‌هایی هستند که به‌منظور رسیدن به هدف نهایی انجام می‌گیرند.
در فضای وب فارسی، چنانچه واژه مدیریت استراتژیک و یا استراتژی را جست‌وجو نمایید، مقالات بسیاری برای شما به نمایش درمی‌آید که تقریباً اکثر آن‌ها، چیزی به‌جز موارد بالا به شما اضافه نمی‌کنند! در این میان البته وب‌سایت‌هایی هستند که کارشان را خوب بلدند و به مخاطبین محتوایی آموزنده ارائه می‌دهند که یکی از آن‌ها استارتاپ سرزنده و پویایی است که ایران مدیر (https://www.iranmodir.com) نام دارد و به‌تازگی شروع به فعالیت نموده است.
استارتاپ ایران مدیر در چهار دسته کلی به تولید محتوای آموزشی می‌پردازد. استراتژی، بازاریابی، رهبری و توسعه فردی. ایران مدیر در هرکدام از این بخش‌ها، با بهره‌گیری از نخبگانی که هم‌زمان در سطح صنعت و سطح دانشگاه فعالیت دارند، محتوایی متمایز تولید نموده است.
ویژگی ایران مدیر این است که در عین علمی بودن، زبان و لحنی دوستانه و صمیمی دارد و همین امر در انتقال مطلب به مخاطب بسیار یاری‌رسان است. به‌منظور آشنایی بیشتر با این استارت آپ، یکی از مقالات آن را در زمینهمدیریت استراتژیککه موردبررسی قرار می‌دهیم.
«استراتژی چیست؟ مفهوم و اجزای پر رمزور ازاستراتژی از گذشته تا کنون»،نام یکی از مقالات در دسته استراتژی است که به‌محض شنیدن نامش، متوجه می‌شویم که با خواندن آن قرار هست به سفری رازآلود و دورودرازی برویم. سفری به گذشته استراتژی و سپس نزدیک شدن به زمان حال و مرور تغییر و تحولات این رشته دوست‌داشتنی و قدری پیچیده!
مقاله در مقدمه به بررسی گذشته استراتژی می‌پردازد. اینکه منشأ آن کجاست و در این راه، سان تزو، معروف‌ترین چهره دنیای کهن استراتژی را از قلم نیانداخته است و با نقل‌قول این جمله از کتاب هنر جنگ سان تزو، به ما می‌فهماند که استراتژی و مدیریت استراتژیک مفهومی نیست که تنها به درد کتابخانه‌ها بخورد و این علم را باید قدری جدی‌تر مطالعه کرد:
«استراتژیبزرگ‌ترینکارسازماناست. درموقعیت‌هایمرگوزندگی، استراتژیراهیبرایحیاتونابودیاست. نمی‌توان بررسی آنرا نادیده گرفت».
سپس مقاله به داستان استراتژی می‌پردازد و استراتژی را در زمان گذشته، حال و درنهایت آینده بررسی میکند. بعدازاین کار نوبت به ارائه تعاریف مختلف از استراتژی می‌رسد. باید توجه داشته باشیم که در ادبیات مدیریت استراتژیک، به‌قدری تعریف و نظرات مختلف وجود دارد که آن را به جنگل تشبیه کرده‌اند و در اینجا، مقاله به بیان تعاریف معتبر از این جنگل پیچیده می‌پردازد.
به‌مرور مقاله وارد جزییات استراتژی می‌شود و جنبه‌های مختلف آن را بیان میکند. در این میان، به یکی از معروف‌تریندسته‌بندی‌ها، یعنی دسته‌بندینظریه‌پرداز بزرگ این علم، هنری مینتزبرگ می‌رسیم.
مقاله در ادامه به بیان ویژگی‌های تصمیمات استراتژیک می‌پردازد و سبک‌های تصمیم‌گیری مدیران را در این بخش بررسی میکند. سبک‌هایی که ممکن است برای شما آشنا باشند و سبک غالب شما باشند!
درنهایت مقاله به بررسی مکاتب مدیریت استراتژیک می‌پردازد و با معرفی دانشگاه‌های برجسته در این زمینه، مقاله را به پایان می‌رساند.
در بخش استراتژی این وب‌سایت، مقالات متعددی در زمینه مکاتب استراتژی، مدل‌ها و تاریخچه آن وجود دارد. تمامی مقالات دارای لحنی صمیمانه و علمی هستند که به‌صورتزنجیروار، دانش و آگاهی مخاطب را افزایش می‌دهند.
آنچه در مورد این مقالات بسیار به چشم می‌آید، وجود مطالب و محتوایی است که در هیچ کجای وب فارسی مشاهده نمی‌شود و علت آن، استفاده از منابع جدید و به‌روز دانشگاهی و بیان آن‌ها با لحنی دوستانه و ساده و روان است.
اگر شما هم به مفهوم استراتژی و هدف‌گذاری در زندگی فردی و کاری خود علاقه‌مند هستید، وب‌سایت ایران مدیر می‌تواند مرجع و منبع خوبی برای یادگیری و آموزش شما باشد.
