قلبی که با آبسه دندان می ایستد
” آبسه دندان ” یکی از شایع ترین بیماری های دهان و دندان است که به دلیل تجمع چرک ناشی از عفونت در سطح دندان با لثه ایجاد می شود. این ناراحتی که منشاء باکتریایی دارد می تواند زمینه ساز درد شدید و کلافه کننده ای باشد که با حالتی شبیه به نبض زدن همراه است. البته به ندرت ممکن است آبسه بدون احساس درد باشد که در هر صورت باید برای درمان عفونت اقدام کرد زیرا عوارض جدی برای سلامتی دارد
مهمترین انواع آبسه دندان آبسه پری اپیکال هستند. آبسه پری اپیکال در در بافت های نگهدارنده دندان ایجاد می شود که معمولا ناشی از التهاب و عفونت مزمن لثه همراه است. همچنین می تواند قبل یا بعد از رویش دندان عقل نیز بوجود آید
اما آبسه پری اپیکال که شایع تر است معمولا پس از شکستگی دندان به دلیل پوسیدگی عمیق مزمن دندان است . در این حالت باکتریها در سطح اعصاب دندان رشد و تکثیر می باشند
علائم هشدار دهنده بروز آبسه دندان :
آبسه دندان با علائم متعددی همراه است که شناخت آنها میتواند به درمان سریعتر کمک کند. درصورتیکه فرد دچار یک یا چند مورد از این علائم شود نباید مراجعه به دندانپرشک را به تعویق انداخت
۱-درد در زمان جویدن احساس شود و ممکن است به دلیل ارتباط اعصاب به همه قسمتهای صورت کشیده شود
۲-تورم در سطح زبان , دهان و صورت
۳-قرمز شدن لثه که ممکن است به گونه ها و فک نیز برسد
۴-چرک در قسمت متورم که نشان دهنده جمع شدن عفونت در یک قسمت است
۵- احیای طعم بد در دهان که ناشی از مخلوط شدن عفونت و خون با بزاق دهان است
۶- حساسیت بالا نسبت به گرما و سرما
۷- مشکل د ر بلع مواد غذایی و مایعات که در صورت همزمانی با درد میتواند ناشی از عفونت غدد زیر زبانی باشد
۸- خواب آشفته
۹- خستگی عمومی و سردرد
۱۰ تب که به سرعت به ۳۹ درجه می رسد
۱۱- بوی بد دهان
۱۲- ناراحتی در باز کردن دها ن یا حرکت دادن فک
مهمترین علل زمینه ساز آبسه دندان :
دندان عقل
به خوبی می دانید که دندان عقل هنگام رویش فضای کمی دارد به همین دلیل در بیشتر موارد بین استخوان فک و دندان کرسی گیر میکند به لثه فشار آورده و ان را سوراخ میکند این حالت میتواند باعث ایجاد حفره ای در لثه شده که ذرات غذا در آن باقی بماند
همچنین باکتری های متعددی باعث پوسیدگی دندان کرسی و عقل شده و به استخوان فک آسیب می رساند این نوع آبسه به تدریج پیشرفت کرده و ممکن است به گونه ها , گردن و نیمی از صورت در سمت دندان آسیب دیده برسد
بی توجهی به درمان دندان :
دندان پوسیده ای که مدت ها بدون درمان رها شود میتواند مرکز خوبی برای رشد و تکثیر باکتری ها در قسمت عمیق استخوان فک باشد
دندان شیری :
دندان شیری یکی از دیگر علت هایی است که زمینه ساز آبسه کوچکی در سطح لثه می شود. دراین حالت کودک وجود توده کوچکی را گاه گاه احساس میکند و معمولا آبسه از طریق فشار دندان خالی می شود در بیشتر موارد این نوع آبسه خیلی وخیم نیست اما اگر با پوسیدگی عمیق دندان همراه باشد میتواند منشا درد شدیدی شود
عفونت عصب دندان
زمانی که عصب یکی از دندان ها عفونی می شود ممکن است عفونت به ریشه دندان رسیده و استخوان را آلوده کند که در این حالت چرک نمی تواند از بافت لثه بیرون آید. در نتیجه توده ای در زیر لثه شروع به بزرگ شدن میکند که این نوع آبسه بسیار دردناک است
آسیب دندانی :
گاه در نتیجه ضربه شدید به فک, بافت نگهدارنده دندان از بین می رود و به تدریج آن قسمت دچار عفونت می شود
روکش نامناسب دندان :
در بعضی موارد پس از ترمیم دندان و گذاشتن روکش ممکن است بلافاصله یا پس از مدت طولانی آبسه دندان ایجاد شود. این حالت زمانی رخ میدهد که هنگام ترمیم همه کانال های دندان به خوبی ترمیم ومسدود نشده باشد در نتیجه در بعضی قسمت ها غذا مانده ومنبعی برای باکتریها خواهد بود. در این حالت باید فورا به دندانپزشک مراجعه کرد. معمولا برداشتن روکش و ترمیم عمقی دندان لازم خواهد بود
درمان آبسه دندان :
دندانپرشک برای درمان آبسه به کمک ابزار تخصصی منفذی برای خروج عفونتت از لثه یا دندان ایجاد میکند تا درد زودتر تسکین یابد. دراین حالت آنتی بیوتیک و داروهای مسکن نیز تجویز می شود تا پس از بهبود عمومی بیمار , وضعیت دندان از نظر پوسیدگی یا نیاز به جراحی در مورد دندان عقل صورت گیرد و منافذی که عامل تجمع باکتری ها بوده کاملا مسدود شوند
در موارد نادری که آبسه هیچ دردی ندارد نیز درمان توسط دندانپرشک ضرورت دارد زیر ا به هر حال آبسه ناشی از عفونت است که عدم درمان مسلما عوارضی بر سلامتی دارد
البته در صورت عدم دسترسی فوری به دندانپزشک میتوان برای تسکین موقت درد از گیاه میخک , جوش شیرین , و ژل های مسکن کمک گرفت
عوارض احتمالی :
عدم درمان صحیح ابسه دندان میتواند عوارض متعددی در پی داشته باشد که شایع ترین آنها از دست دادن دندان است. ایجاد عفونت در استخوان فک به تدریج می تواند به ریشه دندان رسیده و آن را از بین ببرد که در بسیاری از موارد چاره ای جز کشیدن دندان نخواهد بود
همچنین آبسه درمان نشده میتواند منجر به عفونت سینوس ها شود. در واقع ریشه دندان های کرسی بالا نزدیک به سینوس ها قرار گرفته که عفونت در ریشه آنها میتواند به سینوس ها نیز برسد در این حالت فرد از دردهای بسیارشدید ناحیه سینوس ها به خصوص زمانی که سر را به سمت جلو خم میکند رنج می برد و گاه خروج چرک از بینی نیز وجود دارد
اما یکی از عوارض جدی عدم درمان آبسه دندان سرایت عفونت از طریق عروق خونی به قلب است که در این حالت دریچه های قلب دچار عفونت شده و زمینه ساز ناراحتی های جدی قلب و حتی مرگ می شود . در موارد بسیار نادری نیز آبسه دندان میتواند سبب تورم بافت و عروق مغز شود
پیشگیری از آبسه دندان :
برای جلوگیری از آبسه دندان و پیامدهای ناراحت کننده اش رعایت بهداشت دهان و لثه هامهمترین اصل پیشگیری است . دراین باره توصیه می شود حتما دندان ها روزی دو بار مسواک زده شود و نخ دندان برای بیرون آمدن ذرات غذای باقیمانده میان دندان ها استفاده گردد
همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک برای اطمینان از سلامت دندان ها و لثه ها ضرورت دارد . شما در صورت بروز ناراحتی و عفونت در سطح جزیی هر چه زودتر اقدام درمان صورت گیرد
توجه به تغذیه و پرهیز از مصرف خوراکی های بسیار ترش و بسیار شیرین در این زمینه بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید باکتری های دهان برای رشد و تکثیر به قندنیاز دارند که مصرف زیاد خوراکی های شیرین در این زمینه را تسهیل میکند و از طرفی خوراکی های بسیار ترش نیز به تدریج بافت های دندانی را تخریب میکند. همچنین استعمال دخانیات نیز عامل دیگری در زمینه بیماری های دهان و دندان خواهد بود
