فرد مبتلا به آسیب سر نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. گرچه فرد ممکن است در ابتدا احساس نکنند که مشکلی برای او پیش آمده است اما خونریزی در داخل جمجمه رخ می دهد. خونریزی داخلی می تواند منجر به عواقب جدی، از جمله آسیب مغزی و مرگ شود.
یک نوع خونریزی داخلی در جمجمه، هماتوم ساب دورال (زیرسخت شامه) است. افراد باید از علائم و نشانه های آن آگاه بوده و در صورت لزوم اقدامات لازم را سریعا انجام دهند.
هماتوم ساب دورال (زیرسخت شامه) چیست؟
هماتوم زیر سخت شامه هنگامی اتفاق می افتد که یک رگی که در زیر شکاف جمجمه قرار دارد، شروع به خونریزی می کند. خون بین مغز و جمجمه جمع می گردد. همانطور که این فضا شروع به پر شدن با خون می شود، فشار رو به افزایش برخی از علائم هماتوم زیرسخت شامه را ایجاد می کند.
خونریزی هماتوم ساب دورال (زیرسخت شامه) در یکی از لایه های بافت بین مغز و جمجمه به نام مننژ رخ می دهد. اگر فشار بر روی مغز ایجاد شود، یک هماتوم زیرسخت شامه ممکن است منجر به مشکلات سلامتی درازمدت یا وضعیت های تهدید کننده زندگی شود. در بدترین حالت، هماتوم های زیرسخت شامه ای که درمان نشده اند، می توانند منجر به بی خوابی یا مرگ شوند.
هماتوم های زیرسخت شامه به علت آسیب به سر ایجاد می شود و بسته به شدت آسیب، هماتوم ساب دورال (زیرسخت‌شامه) طبقه بندی می شود.
دو نوع هماتوم ساب دورال وجود دارد:
√ حاد
√ مزمن
هماتوم ساب دورال حاد
هماتوم ساب دورال حاد ناشی از یک آسیب شدید سر بوجود می آید. علل احتمالی ممکن است تصادفات اتومبیلی یا سقوط از ارتفاع باشد.
موارد هماتوم ساب دورال حاد اغلب سخت تر است و ممکن است به عواقب دراز مدت یا مرگ منجر شود. خطر مرگ ناشی از هماتوم ساب دورال حاد بیش از ۵۰ درصد است.
هماتوم ساب دورال مزمن
موارد مزمن هماتوم ساب دورال، به علت آسیب های مکرر سر و یا سر و گردن است. کهنسالان بیشتر به علت زیاد زمین خوردن، به هماتوم ساب دورال دچار می شوند.
در حالی که هماتوم ساب دورال مزمن، شانس بیشتری برای درمان دارد، هنوز خطر مرگ و یا عواقب طولانی مدت سلامتی در آن هم وجود دارد.
علائم هماتوم ساب دورال
علائم هماتوم ساب دورال ممکن است از فرد به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم معمول عبارتند از:
√ سردرد شدید
√ تغییر در حالت یا رفتار
√ تشنج
√ لکنت زبان
√ از دست دادن هوشیاری
√ ضعف
√ مشکلات بینایی
√ سرگیجه
√ استفراغ
√ گیجی
علائم هماتوم ساب دورال حاد، پس از آسیب به سرعت رخ می دهد. در موارد هماتوم ساب دورال مزمن، علائم احتمالا به آرامی بروز می کنند یا ممکن است تنها بعضی از علائم بروز کند.
در موارد هماتوم ساب دورال مزمن، رگهای کوچک روی سطح بیرونی مغز ممکن است پاره شوند که سبب خونریزی در لایه زیر بافت می شوند. در این موارد علائم ممکن است چند روز یا حتی چند هفته ای ظاهر نشود.
علل هماتوم ساب دورال
شایع ترین علت هماتوم ساب دورال، آسیب شدید به سر است. آسیب های کوچک سر یک علت شایع تر است و بیشتر در افراد مسن رایج است. گاهی اوقات، هماتوم های ساب دورال ممکن است به صورت خود به خودی به عنوان یک نتیجه از وضعیت پزشکی دیگر رخ دهد. عوامل خطر که باعث افزایش خطر بروز هماتوم ساب دورال می شوند عبارتند از:
√ رقیق کننده های خون مانند وارفارین یا آسپرین
√ شرایط پزشکی که باعث مسمومیت لخته خونی می شود
√ مصرف طولانی مدت الکل یا مصرف زیاد آن
√ آسیب های شدید به سر، از جمله سقوط یا ورزش
√ داشتن سن بسیار کم یا بالا
تشخیص هماتوم ساب دورال
مهم است که به سرعت هماتوم ساب دورال تشخیص داده شود تا درمان بلافاصله شروع شود. درمان سریع می تواند خطر مرگ یا اثرات طولانی مدت را به حداقل برساند. تشخیص هماتوم ساب دورال مزمن ممکن است دشوارتر باشد. زیرا علائم به سرعت بروز نمی کند.
برای تشخیص هماتوم ساب دورال (زیرسخت شامه)، پزشک معمولا از توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای گرفتن تصویر واضح از مغز استفاده می کند. دکتر اسکن را برای علائم خونریزی بررسی می کند.
اگر پزشک خونریزی را تشخیص دهد، منبع خونریزی را تعیین می کند و درمان آن را مشخص می کند. دکتر همچنین ممکن است فشار خون و ضربان قلب فرد را بررسی کند و همچنین به منظور اندازه گیری تعداد گلبولهای خون و پلاکت ها، آزمایش خون انجام شود.
درمان هماتوم ساب دورال
فرد مبتلا به هماتوم ساب دورال معمولا نیاز به عمل جراحی دارد. برای موارد حاد، فرد احتمالا تحت عمل جراحی قرار می گیرد. در طی این روش، یک جراح ابتدا یک قسمت جمجمه فرد را در نزدیکی محل هماتوم ساب دورال، می شکافد. جراح سپس لخته را برداشته و سپس از تکنیک های مکش و آبیاری برای از بین بردن هر گونه خونریزی استفاده می کند.
یک عمل جراحی یک روش خطرناک است. با این وجود، در بعضی شرایط، می تواند زندگی یک فرد را نجات دهد.
بهبودی هماتوم ساب دورال
زمان بازیابی بین افراد متفاوت است. سرعت بازیابی اغلب به میزان آسیب ناشی از هماتوم ساب دورال مغز بستگی دارد. فقط بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از مردم می توانند انتظار داشته باشند که عملکرد مغز کامل یا تقریبا کامل به حالت عادی برگردد. اغلب افرادی که به سرعت درمان می شوند، بهترین شانس بهبود کامل را دارند.
چشم انداز
حتی پس از درمان، هماتوم ساب دورال (زیرسخت‌شامه) ممکن است منجر به مرگ و یا آسیب دائمی مغز شود. یک پاسخ سریع و مراقبت پزشکی ضروری است که به فرد بهترین شانس زنده ماندن و بهبود کامل را بدهد.
ترجمه از: فرزانه پاشایی
هرگونه کپی برداری با نام روزنه آنلاین مجاز است.
