انواع خستگی در ورزش : خستگی پس از ورزش :اگر چه خستگی پس از ورزش پاسخ طبیعی به اعمال جسمی است، خستگی شدید یا پایدار می تواند یک مشکل سلامتی را نشان دهد. افراد مبتلا به خستگی شدید باید به پزشک بروند، به خصوص اگر نشانه های دیگر یا ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره باشند. خوشبختانه اکثر موارد خستگی شدید بعد از ورزش، یک بیماری جدی را نشان نمی دهند و با تغییر سبک زندگی یا مراقبت های پزشکی قابل پیشگیری یا قابل درمان هستند.
مفهوم خستگی بعد از ورزش و تعاریف آن
ابوعلی سینا دانشمند و پزشک شهیر ایرانی در هزار سال پیش در کتاب قانون در طب درباره خستگی و عوارض آن خستگی های بعد از ورزش و علاج خستگی ناشی از ورزش سخن گفته است بوعلی سینا اساس تندرستی را به ترتیب اهمیت بر ورزش و غذا و خواب قرار می دهد از نظر وی ورزش حرکتی است تابع اراده و هر کس که بتواند با اسلوب صحیح و متناسب با اعتدال مزاجش و در وقت و هنگام مناسب ورزش کند از چاره جویی (پیشگیری) و تداوی بیماریهای مزاجی بی نیاز می گردد.
از نظر بوعلی سینا خستگی کاهش تاب و توان آدمی (حالت افزایش ناراحتیو تقلیل کارایی بر اثر فعالیت طولانی و زیاد و کم شدن نیرو) است و ممن است به جایی برسد که انسان و تن را از کنش لازم باز دارد. وی نشانه های خستگی را خستگی بدن، تب بدن به ویژه در مفاصل و کوچک و ناتوان شدن نبض دانسته و راههای علاج آن را آسودن و استراحت کامل و شستشوی بدن با آب گرم، روغن مالی و مالش بدن استفاده از غذاهای سبک و مغذی و استفاده از میوه های تازه برشمرده است. ابن سینا در فصل دوازدهم کتاب خود درباره علل پیدایش خستگی و انواع خستگی های بعد از ورزش می گوید: خستگی ممکن است بر اثر روزش پیدا شود و آن سالمترین خستگی هاست.
انواع خستگی
سه نوع خستگی در ورزش وجود دارد ولی نوع چهارمی نیز به آنها اضافه می شود و همه آنها از دو منبع سرچشمه می گیرند. خستگی های سه گانه عبارتند از: خستگی قرحه ای (احساس درد در سطح پوست که عامل آن ورزش های سخت است که موجب زیاد شدن مواد دفعی است که این مواد در نتیجه صدمه و تخریب بافت های عضلانی و چربی به علت ورزش های سخت حاصل می شوند)، خستگی کشیدگی (تمددی، احساس کوفتگی در بدن بر اثر توقف مواد زائد در ماهیچه ها)، و خستگی ورمی (دملی، گرم شدن تن بیشتر از حالت طبیعی و ایجاد حالت ورم و بادکردگی که بر اثر لمس و حرکت بدرد می آید و فرد احساس کشیدگی می نماید).
آنچه که به عنوان خستگی نوع چهارم بر آنها افزوده می شود نوعی است که به خستگی زبری و خشکی و بی توشی معروف است. در این نوع خستگی که به علل ورزش بیش از حد و یا دوری جستن از غذا و روزه گرفتن عارض می شود فرد احساس می کند که تنش خشکیده است. بوعلی سینا درباره علاج خستگی ناشی از ورزش می گوید: اگر به علاج خستگی ناشی از ورزش اهمیت دهیم از بیماریهای زیادی که یکی از آنها انواع تب هاست جلوگیری کرده ایم. وی در این بخش از کتاب خود راه ای مقابله و علاج خستگی های چهارگانه (قرحه ای، کشیدگی، ورمی و زبری) را به همراه حالاتی که بر اثر ورزش بر جسم عارض می شوند به تفصیل بیان کرده است.
خستگی و وارد شدن لطمه به فعالیت های ورزشکار
خستگی بدن (مغزی و جسمی) حین فعایت عضلانی ارادی، پدیده ای پیچیده است که سیستم عصبی و عضلانی هر دو را در بر می گیرد و تضعیف عملکرد این دو سیستم به اجرای ورزشی ورزشکار لطمه می زند.
شرح خستگی ناشی از فعالیت ورزشی به وسیله یک ساز و کار واحد ساده انگاری است دستگاههای عصبی و عضلانی دو دستگاه اصلی درگیر در حرکت و فعالیت بدنی می باشند که دستگاههای دیگر نظیردستگاه های قلبی- عروقی، تنفسی، غد درون ریز، گوارش و ایمنی نقش کمکی داشته که احتیاجات بیولوژیک دو دستگاه اصلی درگیر را برآورده می سازند. اگر طی دوره ی تمرینی سازگاری های تمرینی و تغذیه ای در بدن ورزشکار بوجود نیامده باشند به احتمال قوی عملکرد دستگاه عصبی و عضلانی با بروز خستگی در ااین دو دستگاه تضعیف شده و به عملکرد ورزشی ورزشکار لطمه وارد می شود.
