آنچه درباره عملکردهای کلاژن در بدن نمیدانید

آنچه درباره عملکردهای کلاژن در بدن نمیدانید

کلاژن به پروتئین بدن است و وظیفه خاص خودش را در بدن انجام می دهد در این مطلب به شما در مورد عملکرد کلاژن و انواع آن در بدن اطلاعاتی در اختیارتان می گذاریم و منابع غذایی این پروتئین بدن را در اختیارتان می گذاریم.

کلاژن فراوان ترین پروتئین بدن است. این پروتئین جزئی از ساختار پوست است و در لخته شدن خون موثر می باشد. اخیرا کلاژن به عنوان مکمل تغذیه ای اهمیت یافته و در ترکیبات شامپوها و لوسیون های بدن، نام این پروتئین به چشم میخورد. پروتئین کلاژن از اجزای اصلی ساختمان استخوانها، پوست، عضله ها، تاندون ها و رباط های بدن است.

البته در رگ های خونی، قرنیه و دندان هم کلاژن یافت می شود. کلاژن در واقع مثل یک چسب می تواند همه ی اجزای بافت را کنار هم نگه دارد. در حقیقت نام کلاژن از ریشه کلا در زبان یونانی به معنای چسب گرفته شده است.

عملکردهای کلاژن در بدن

در بدن حداقل ۱۶ نوع کلاژن داریم، اما انواع ۱، ۲، ۳ و ۴ آن، اصلی محسوب می شوند:

کلاژن نوع ۱ : در حدود ۹۰ درصد کلاژن بدن را شامل می شود. این نوع کلاژن، از الیاف به هم فشرده تشکیل شده و سازنده ی ساختار پوست، استخوان ها و دندان ها، غضروف ها و اتصالات عضلانی و دندان ها هستند.

کلاژن نوع ۲ : فشردگی الیاف این نوع کلاژن کمتر است و در غضروف های کشسان پشت مفاصل، وجود دارد.

کلاژن نوع ۳ : این نوع، ساختار عضلات و اندام ها و عروق را ایجاد می کند.

کلاژن نوع ۴ : این نوع، در لایه های پوست، عملکرد تصفیه کننده دارد.

با بالا رفتن سن، کیفیت کلاژن تولیدی کمتر و کمتر می شود، انعطاف پذیری پوست کاهش می یابد و غضروف ها ضعیف می شوند.

مواد مغذی افزایش دهنده ی تولید کلاژن

بدن از ترکیب ۲ اسید آمینه ی گلایسین و پرولین با کمک ویتامین c، پرو کلاژن ( پیش ساز کلاژن ها ) را می سازد. با مصرف کافی این مواد مغذی، به تولید کلاژن در بدنتان کمک کنید:

ویتامین c : مرکبات، فلفل دلمه ای و توت فرنگی به مقدار زیادی ویتامین c دارند.

پرولین : سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم و قارچ که به مقدار زیادی حاوی پرولین هستند.

گلایسین : این ماده در ژلاتین و غذاهای پروتئینی مختلف یافت می شود.

مس : مس در گوشت، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام زمینی و عدس یافت می شود.

علاوه بر موارد مذکور، بدن برای ساخت پروتئین جدید به پروتئین با کیفیت نیاز دارد که آن را از منابع گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات، حبوبات و توفو میتوان تامین کرد.

عوامل مخرب کلاژن را بشناسیم

بعضی از رفتار ها یا استفاده از برخی مواد غذایی باعث تخریب کلاژن در بدن می شوند. بهتر است با شناخت این عوامل، به حفظ کلاژن بدنمان کمک کنیم.

شکر و غلات تصفیه شده

شکر توانایی بازسازی کلاژن بدن را کم می کند. توصیه می شود، مصرف شکر و غلات تصفیه شده (نان و برنج سفید) را محدود کنید.

آفتاب گرفتن بیش از حد

اشعه ماوراء بنفش تولید کلاژن را کاهش می دهد، پس بیش از حد در معرض نور آفتاب قرار نگیرید.

سیگار کشیدن

استعمال دخانیات ساخت کلاژن را در بدن کم میکند و منجر به ایجاد چین و چروک می شود. علاوه بر این روند بهبود زخم را مختل می کند.

منابع غذایی کلاژن

کلاژن در بافت همبند منابع غذایی حیوانی به وفور یافت می شود. یکی از غنی ترین منابع کلاژن، آب قلم است که از جوشاندن استخوان های مرغ، گاو و گوسفند تهیه می شود. ژلاتین که از کلاژن پخته شده به دست می آید، حاوی اسید های آمینه مورد نیاز برای ساخت کلاژن در بدن ماست.

فواید مصرف مکمل غذایی کلاژن

۲ نوع مکمل غذایی کلاژن وجود دارد:

– کلاژن هیدرولیز شده.

– ژلاتین.

هر چند مطالعات زیادی بر تاثیر مکمل های کلاژن انجام داده نشده، اما مطالعات موجود به تاثیر کلاژن در بهبود پوست و عملکرد ماهیچه ها و کاهش درد آرتروز اشاره می کنند:

تاثیر کلاژن بر توده عضلانی : اخیرا مطالعه ای در مردان مسن نشان داده که ترکیب مکمل کلاژن با ورزش های قدرتی، توده عضلانی شان را افزایش می دهد.

تاثیر کلاژن بر آرتروز : در مطالعه ای به افراد مبتلا به استئوآرتریت مکمل کلاژن داده شد. بعد از ۷۰ روز مطالعه همگی کاهش درد قابل توجهی را گزارش کردند.

تاثیر کلاژن بر شادابی پوست : اخیرا در مطالعه ای نشان داده شد، خانم هایی که مکمل کلاژن مصرف می کردند، قابلیت ارتجاعی و کشسانی پوستشان بهبود یافته بود. کلاژن به صورت موضعی هم باعث کاهش خطوط و چین و چروک پوست می شود.

عوارض جانبی احتمالی مکمل کلاژن

هیچ گزارش قابل توجهی از عوارض جانبی این مکمل، موجود نیست. اما اگر سابقه حساسیت به مکمل ها را دارید، در مصرف آنها احتیاط کنید. مکمل ژلاتین دارای عطر و طعم نامطبوعی است و گاهی احساس سنگینی و سوزش معده را به همراه دارد، اما پپتید کلاژن که به صورت پودر در می آید را به راحتی می توان به غذا هایی مثل سوپ و نوشیدنی ها افزود، بدون اینکه بر بافت آن غذا تاثیر منفی بگذارد.

دیگر مصارف کلاژن

از کلاژن در صنعت غذا و دارو به وفور استفاده می شود. در پزشکی از کلاژن به عنوان پر کننده در جراحی های زیبایی و یا در سوختگی های شدید استفاده می کنند. در صنعت غذا از کلاژن گرم شده، ژلاتین تولید می کنند تا به عنوان غلاف سوسیس مصرف شود. سالهاست که برای تولید چسب از ژلاتین استفاده می کنند، امروزه هم برای تولید سیم های آلات موسیقی به کار می رود.