برای پیشگیری از فقر آهن در زنان راهنمایی های تغذیه ای مناسبی داریم که با در پیش گرفتن آن ها می توانید این بیماری را درمان کنید، در سنین باروری نباید این عارضه اتفاق بیفتد چون باعث بروز آسیب به جنین خواهد شد. در صورت تشخیص و تاییدپزشک مصرف مکمل آهن برای افراد مبتلا به فقر آهن تجویز خواهد شد.
یک کارشناس ارشد مامایی گفت: کم‌خونی فقر آهن، شایعترین گونه کم‌خونی در زنان است. پری بسطامی گفت: این بیماری به دلیل کمبود آهن در تغذیه، دفع بیش از حد خون در بلند مدت (مانند خونریزی گوارشی) یا سوءجذب آهن رخ می‌دهد. وی در ارتباط با علائم بالینی این بیماری، تصریح کرد: شایعترین علائمعمومی این بیماری، احساس سستی، خستگی همیشگی یا هنگام فعالیت و احساس کسالتعمومی، سرگیجه کاذب، ابتلایمکرر به بیماریهای ویروسی مانند سرماخوردگی، ناخنهای قاشقی شکل (گودشدن روی ناخن)، هرزه‌خواری مانند خاک خوردن، یخ خوردن و …. و خوابرفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها هستند.
بسطامی افزود: کمبود آهن گاهی سبب رنگ پریدگی و زخم غیرطبیعی گوشه لب نیز می‌شود. این کارشناس ارشد مامایی با بیان اینکه کم‌خونی فقرآهن شایعترین گونه کم‌خونی بوده و به علت مقدار ناچیز آهن درغذا یا نبود جذب گوارشی آن برای جبران آهن از دست رفته در عادت ماهانه یا بیماری روی می‌دهد، عنوان کرد: آهن یک قسمتاصلی در ترکیب هموگلوبین است و کمبود آن سبب کاهش ورود هموگلوبین به داخل گلبول قرمز می‌شود. وی خاطرنشان کرد: در ایالاتمتحده،۲۰ درصد زنان در سنین باروری در مقایسه با ۲ درصد مردانبالغ به کم‌خونی کمبود آهن دچار هستند. بسطامی در ارتباط با علت اصلی این بیماری در زنان، اظهار کرد: علت اصلی کم‌خونی کمبود آهن در زنان، هدر رفتن خون در زمان عادت ماهیانه است و کمبود آهن بدون کم‌خونی در دختران نوجوان سبب پایین افتادن کیفیت تحصیلی و ضریب هوشی می‌شود.
وی تصریح کرد: کمبود آهن شایعترین حالت کمبود یک عنصر بایسته در سراسر جهان است.این کارشناس ارشد مامایی در مورد راههای تشخیص و درمان این بیماری، گفت:تشخیص این بیماری با یافتههای غیرطبیعی در آزمایش خون و علائمبالینی در بدن حاصل می‌شود و ترکیبات دارای آهن مانند فروسسولفات در درمان و پیشگیری از کم‌خونی فقرآهن بهکار میرود. وی افزود: مصرف گوشت و جگر، مغزها مانند پسته، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزیهای دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا و همچنین میوه‌های خشک (مانند برگه‌ها) و دانه‌های روغنی در درمان مفید است. مصرف ویتامین C بعد از غذا (مانند آبلیمو)موجب افزایش جذب آهن و مصرف چای و قهوه موجب کاهش جذب آهن می‌شوند. بسطامی در مورد نیاز روزانه بدن به آهن، تصریح کرد: نیاز روزانه به این ماده، بسیار اندک و در حدود یک میلیگرم است، البته میزان نیاز به آهن براساس سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است. مثلا زنان باردار به علت افزایش حجم خون، رشد جنین و جفت و سایر بافت‌ها به آهن بیشتری نیاز دارند و در شیرخوارانی که شیرمادر میخورند، در صورت سلامت مادران،میزان آهن موجود در شیرمادر برای ۴ تا ۶ ماه اول زندگی کافی است اما از شش ماهگی به بعد استفاده از قطرهآهن توصیه می‌شود. وی یادآور شد: در کودکانی که از شیرخشک استفاده میکنند معمولا کمبود آهن وجود ندارد و در نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند، ذخایر آهن اغلب اندک بوده و باید از ۳ ماهگی، آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود و همچنین بستن پیش از موقع بندناف نیز به این دلیل که نوزاد را از یکسوم کل خونش محروم میکند،خطر فقرآهن را افزایش می‌دهد. این کارشناس ارشد مامایی با اشاره به عوامل افزایش دهنده جذب آهن و منابع غذایی آن، خاطرنشان کرد: اسیدسیتریک و اسیداسکوربیک یا ویتامین C که در آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گلکلم، سبزی‌ها، آبپرتقال، لیموشیرین، لیموترش، سیب و آناناس وجود دارند، می‌توانند عوامل افزایش دهنده جذب آهن در بدن باشند.
وی افزود: اسیدمالیک و اسید تارتاریک که در هویج، سیبزمینی، چغندر، کدوتنبل،گوجهفرنگی، کلمپیچ و شلغم موجود است نیز سبب افزایش جذبآهن می‌شوند. بسطامی با بیان اینکه محصولات تخمیری مثل سس سویا نیز در این دسته از عوامل گنجانده می‌شود، توصیه کرد: از غذاهایی که غنی از آهن هستند و منابع غذایی حاوی ویتامین C در هر وعده غذایی، جهت جذب بهتر آهن مانند پرتقال، گریپ‌فروت، گوجهفرنگی، کلم، توت فرنگی، فلفلسبز و لیموترش استفاده کنید. وی ادامه داد: استفاده از گوشت قرمز، ماهی یا مرغ را در برنامهغذایی خود بگنجانیدو از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا پرهیز کنید. وی گفت: در صورت داشتن مشکلات گوارشی و یبوست برای رفع آنها حتما به پزشک مراجعه کنید و عادات غذایی غلط خود را (مثل مصرف موادغیرخوراکی مانند خاک و یخ) که خود از علایم کم‌خونی فقر آهن هستند، تصحیح کنید و جهت پیشگیری به موقع یا بهبود کم‌خونی خود با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنید. این کارشناس ارشد مامایی همچنین توصیه کرد: از نانهایی که از خمیر ورآمده تهیه شده‌اند و از مواد خشکبار مانند توت خشک،برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خوبی از آهن هستند و از غلات و حبوبات جوانهزده، استفاده شود.
وی تاکید کرد: سبزی مصرفی خود را به شیوه صحیح شستوشو و ضدعفونی کرده و قبل از تهیه و مصرفغذا و پس از هر بار اجابت مزاج، دستهای خود را با آب و مایع دستشویی بشویید. بسطامی به زنان باردار نیز توصیه کرد: روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا ۳ ماه پس از زایمان، مصرف کنند و مصرف قطرهآهن را همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان ۲ سالگی در کودکان خود ادامه دهند.
